Sažetak
- Crkveni obred ustoličenja mitropolita crnogorsko-primorskog Srpske pravoslavne crkve (SPC) Joanikija održan je 5. septembra u Cetinjskom manastiru, bez prisustva sveštenstva.
- Ustoličiio ga je patrijarh srpski Porfirije, kojem je 4.septembra u Podgorici u Hramu Hristovog Vaskrsenja priređen svečani doček uz masovno prisusvo vjernika iz svih krajeva Crne Gore.
- Najava ustoličenja izazvala je visoke etničke tenzije između građana srpskog i crnogorskog nacionalnog korpusa u Crnoj Gori, prije svega zbog mjesta održavanja. Cetinje je kulturno istorijski centar Crne Gore i simbol duhovne, državne i nacionalne samobitnosti Crnogoraca. Istovremeno je i sjedište Mitropolije SPC u Crnoj Gori i mjesto u kome je ustoličena većina mitropolita.
- Prema poslednjem popisu iz 2011. godine, na Cetinju živi 90 odsto Crnogorca. Taj omjer na nivou države je 45 odsto Crnogoraca u odnosu na 29 posto Srba.
- Proteste protiv ustoličenja Joanikija na Cetinju organizovale su crnogorske nacionalne organizacije i pokreti. Demonstranti su blokirali i prilaze gradu iz pravca Podgorice i Budve. Patrijarh i mitropolit su zbog toga na Cetinje stigli i otišli sa Cetinja helikopterom.
- Opozicione stranke predvođene Demokratskom partijom socijalista (DPS) i cetinjska lokalna uprava su tražili prethodno da se ustoličenje izmjesti u neki drugi grad u Crnoj Gori. Podršku protestima dolaskom na Cetinje dao je i crnogorski predsjednik Milo Đukanović.
- Premijer Zdravko Krivokapić i dio ministara VladeCrne Gore, bliski SPC-u, podržali su da se ustoličenje obavi na Cetinju. Aktuelnu Vladu izglasale su dominantno prosrpske partije koje su osvojile vlast na izborima avgusta prošle godine i nakon tri decenije smijenile Đukanovićevu DPS. Đukanoviću mandat na mjestu šefa države traje do maja 2023.
- Protivnici ustoličenje Joanikija u Cetinjskom manastiru smatraju da to predstavlja srpsku“okupaciju”, klerikalizaciju društva i pokušaj uvođenja Crne Gore u takozvani „srpski svet“ (projekat objedinjavanja Srba sa prostora raznih država sa Srbijom).
- Ujedinjene nacije, Evropska unija i SAD su izrazile zabrinutost zbog naraslih tenzija i podjela uoči ustoličenja, pozvali su na mir, poručivši da je podsticanje etničkih i vjerskih podjela i netolerancije opasno za sigurnost i dobrobit građana.
- Mitropolija SPC odustala je od prvobitnog plana da ustoličenju Joanikija prisustvuju zvanice iz regiona, diplomate i vjernici iz cijele Crne Gore. Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić je odustao od dolaska.
- Joanikija je za mitropolita u Crnoj Gori izabrao Sabor SPC u Beogradu, krajem maja ove godine. On je na tom mjestu naslijedio višedecenijskog mitropolita SPC u Crnoj Gori, Amfilohija, koji je umro od posljedica korona virusa u oktobru prošle godine.
Mitropolit Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori Joanikije ustoličen je danas u Cetinjskom manastiru, nakon svečane liturgije. Ceremoniji su prethodile tenzije i neredi, zbog čega je policija u više navrata reagirala korištenjem suzavca.
Prema posljednjim informacijama, privedeno je 14 osoba, dvije su uhapšene, a u današnjim neredima na Cetinju povrijeđeno je sedam policajaca.Građani su još ranije napravili blokade na ulazima u Cetinje, a osim incidenata u gradu, haotična situacija vladala je danas i na lokaciji Belvedere, odnosno kružnom toku. Eskalirala je paljenjem guma, eksplozijom i pucnjevima.
Sveštenstvo je jutros vraćeno pri pokušaju da iz Podgorice dođe do Cetinja, a mitropolit Joanikije i patrijarh Porfirije na Cetinje su stigli helikopterom.
Mitropolit Joanikije je, nakon što je ustoličen u Cetinjskom manastiru danas, rekao da će nam “trebati dosta vremena da prevaziđemo ove podjele” dodavši da se na Cetinju moglo vidjeti “dosta podjela koje su vještački izazvane”.
“Mi smo činili sve da ih ne bude, ali trebat će nam dosta vremena” naveo je on.
“Vašim dolaskom i dijeleći zabrinutost pokazali ste veliku ljubav prema cijelom narodu Crne Gore” naveo je Joanikije u obraćanju patrijarhu srpskom Porfiriju.
Patrijarh Porfirije je poručio da je “mir ovdje potrebniji nego išta”, a poslao je i poruku narodu:
“Vi ste ovdje da ne pitate ko je ko i kom narodu pripada, vi ste ovdje da otupljujete oštrice i spajate mostove”.
RSE, Klix, Foto: YouTube
